W poprzednich latach Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Olsztynie opracowała wystawę „Demony, duchy. Kto mieszka w bajkach Warmii i Mazur” prezentującą wybór legendarnych i baśniowych postaci, stworzeń i upiorów, znanych z warmińskich i mazurskich gadek oraz powiastek ludowych. Wśród nich: Topnik, Smętek, Mara, Miernik, Panna wodna, Barstuki i Kłobuk.
W książce "Warmiacy i Mazurzy. Życie codzienne ludności wiejskiej w I połowie XIX wieku" pod redakcją Bogumiła Kuźniewskiego czytamy "Baśnie i legendy Warmii i Mazur, choć podobne do wytworów fantazji ludowej z innych regionów Polski, posiadają swoją specyfikację, oryginalność i niepowtarzalny klimat. Wynikało to - głównie na Mazurach - z izolacji kulturalnej, regionalnej i językowej oraz dużego wpływu przyrody na ludzi. Bardzo trafnie ujęła to zjawisko znawczyni tematu Emilia Sukertowa-Biedrawina: "Tajemniczość moczarów, stare, szerokopienne święte dęby, kurhany, grodziszcza przedhistoryczne, szept i plusk jezior - wytworzyły w psychice Mazura pewien mistyczny kult dla mocy nadziemskich".
Baśnie i legendy przekazywano w formie ustnej z pokolenia na pokolenie, dodając do starych nowe opowieści. Wiele z nich z terenów dawnych Prus zapisali w wiekach XVIII i XIX niemieccy zbieracze folkloru. Wśród nich na szczególną uwagę zasługuje Max Toeppen, który swe zbiory opublikował w 1866 r. w książce "Wierzenia mazurskie". Z polskich zbieraczy folkloru ludowego baśnie i legendy Warmii i Mazury opracowali i wydali m.in.: Emilia Sukertowa-Biedrawina, Augustyn Steffen, Irena Kwinto, Maria Zientara-Malewska, Maryna Okęcka-Bromkowa, Tadeusz Oracki."
Więcej informacji:
www.wbp.olsztyn.pl/dla-bibliotekarzy/do-wypozyczenia/demony-duchy/
opr. Beata Gida
