Użytki ekologiczne w Mazurskim Parku Krajobrazowym i jego sąsiedztwie

SPIS TREŚCI

ARTYKUŁ

Użytki ekologiczne są formą ochrony przyrody obejmującą ekosystemy, dotychczas często traktowane jako nieużytki, jak np. śródpolne i śródleśne jeziorka i bagienka, murawy kserotermiczne, podmokle łąki, głazowiska. W granicach Mazurskiego Parku Krajobrazowego znajduje się 18 użytków, a 4 w jego sąsiedztwie.

Teren Mazurskiego Parku Krajobrazowego i jego sąsiedztwo.

1. Wszystkie wyspy na jeziorach Parku w części byłego województwa suwalskiego, z wyjątkiem wysp objętych inną formą ochrony przyrody (rezerwaty) oraz wysp wykorzystywanych rolniczo i wysp posiadających trwałą zabudowę. Wyspy leżą w granicach gmin Ruciane Nida, Mikołajki, Pisz, i znajdują się w administracji Nadleśnictwa Maskulińskiego w Rucianem Nidzie i Nadleśnictwa Pisz. Są to leśne wyspy jezior takich, jak: Śniardwy, Tuchlin, Mikołajskie, Bełdany. Na Wyspie Kamieńskiej znajduje się stanowisko rzadkiej rośliny kokoryczy pełnej. Wyspy Czarci Ostrów i Piaseczna są stanowiskami archeologicznymi.

2. Grąd Wygryny, znajdujący się w gminie Ruciane Nida, na terenie Nadleśnictwa Maskulińskie. Ochronie podlega tu fragment unikalnej w północno-wschodniej Polsce odmiany grądu z kokoryczą pełną o powierzchni 18,78 ha.

3. Łąka Krutynia leżąca w gminie Ruciane Nida. Łąka stanowi enklawę w rezerwacie przyrody „Krutynia Dolna". Jest to ekstensywnie użytkowana, wilgotna łąka o pow. 6,83 ha z licznie występującymi storczykami - szerokolistnym i krwistym.

Storczyk szerokolistny

4. Torfowisko Zełwągi leżące w gminie Mikołajki, Nadleśnictwie Maskulińskie, tuż przy północnej granicy Parku. Ochroną objęte jest stanowisko wierzby borówko-listnej o powierzchni 4,25 ha, liczące około 400 pędów. Wierzba rośnie tu na torfowisku przejściowym pod okapem kilkudziesięcioletniego drzewostanu sosnowego.

5. Prawdowskie Wzgórze, które znajduje się w gminie Mikołajki, Nadleśnictwie Maskulińskie. Ochroną objęto piaszczyste wzgórze o powierzchni 1,5 ha, z występującym licznie rojnikiem pospolitym. Rojnikowi towarzyszy kolonia roślin ciepłolubnych.

6. Jeziorko dystroficzne Zaułek leżące koło miejscowości Stare Kiełbonki w gminie Piecki, Nadleśnictwie Strzałowe, przy południowo-zachodniej granicy Parku. Ochroną objęto dystroficzne jeziorko z otaczającym lasem, o powierzchni 26,47 ha. Taflę wodną otacza torfowisko wysokie z reliktową florą polodowcową.

7. Rozlewisko Zawady położone w gminie Mrągowo, przy północno-zachodniej granicy Parku. Objęto tu ochroną rozlewisko śródpolne o pow. 40,72 ha, stanowiące ostoję wielu rzadkich gatunków ptaków i miejsce występowania żółwia błotnego.

8. Łąki Morysie położone w gminie Piecki, o powierzchni 19,7 ha. Są to śródleśne łąki, stanowiące enklawę w rezerwacie przyrody „Pierwos". Z bardziej interesujących roślin występuje tu pełnik europejski.

Pełnik europejski

9. Bażyna jest to użytek ekologiczny o powierzchni 14,30 ha, leżący w gminach Mikołajki i Piecki na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. W gminie Mikołajki znajduje się większa część użytku o powierzchni 13,43 ha. Mniejsza część o pow. 0,87 ha leży na terenie gminy Piecki. Ochroną objęto torfowisko wysokie, a w części środkowej i północno-zachodniej torfowisko przejściowe. W południowej części torfowiska, na pograniczu z borem bagiennym, występuje bardzo rzadka krzewinka - bażyna czarna, charakterystyczna dla nadmorskich borów sosnowych.

Bażyna czarna

10. Klimontek, małe jeziorko dystroficzne o powierzchni 0,37 ha, leżące w gminie Piecki, na południowy wschód od jeziora Klimont, na terenie Nadleśnictwa Strzałowe. Taflę jeziorka otacza kożuch torfowy, a dalej bór bagienny.

11. Kruczek Duży, jeziorko stanowiące enklawę w rezerwacie „Królewska Sosna" położone w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. Ochroną objęto jeziorko dystroficzne o powierzchni 4,24 ha z pływającymi wyspami torfowymi.

12. Kruczy Staw, jeziorko stanowiące enklawę w rezerwacie „Królewska Sosna" położone w sąsiedztwie Kruczka Dużego, w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. Ochroną objęto jeziorko dystroficzne o powierzchni 2,08 ha, otoczone płem torfowym.

13. Kruczek Mały jest to dystroficzne jeziorko o powierzchni 2,56 ha, leżące koło miejscowości Zakręt w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo.

14. Kruczy Stawek jest to jeziorko położone w ciągu Kruczków, między Kruczkiem Małym i Kruczkami, stanowiącymi enklawy w rezerwacie „Królewska Sosna". Jeziorko to o pow. 0,50 ha leży w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo.

15. Duży Róg jest to śródleśne jeziorko dystroficzne o powierzchni 2,19 ha położone na południowy wschód od Strzałowa, w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. Fragmenty pła torfowego odrywają się tu i pływają po tafli jeziora w postaci wysp.

16. Mały Róg jest to drugie jeziorko śródleśne o powierzchni 1,34 ha, będące pozostałością pra-jeziora, podobnie jak Duży Róg. Położone jest na południowy wschód od Strzałowa w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo.

17. Ławny Lasek, śródpolne jeziorko o powierzchni 2,55 ha położone u nasady półwyspu Ławny Lasek w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. Przy wschodnim brzegu od 20 lat znane jest żeremie bobrowe.

18. Dziegciarek, śródleśne jeziorko o powierzchni 1,89 ha położone na wschód od Starych Kiełbonek, na terenie gminy Piecki, w Nadleśnictwie Strzałowo.

19. Piekiełko, śródleśne głębokie jeziorko położone jest przy północno-zachodnim brzegu jeziora Uplik w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo, zajmujące powierzchnię 1,41 ha.

20. Klimont, śródleśne mezotroficzne jezioro z wyspą przy skrzyżowaniu krutyń-skim, leżące w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo, zajmujące powierzchnię 12,28 ha. Dopuszczona jest w nim racjonalna gospodarka rybacka.

21. Łabędzie jest to śródleśne jezioro o powierzchni 7,37 ha położone na północny wschód od wsi Cierzpięty w gminie Piecki, na terenie Nadleśnictwa Strzałowo. Dopuszczona jest w nim racjonalna gospodarka rybacka.

22. Nietlice, teren dawnego jeziora o pow. 512,5 ha położony przy północno-wschodniej granicy Parku, w gminie Orzysz. Ochroną objęto miejsce postojowe w czasie wędrówek żurawia i gęsi. Występuje tu też niewielka populacja cietrzewia.